‘Duurzaamheid dringt steeds verder door in de kern van de bedrijfsvoering’

21 oktober 2022

ABN AMRO Bank wil een zo groot mogelijke impact maken en daarmee een duurzamere maatschappij helpen realiseren. Hoofd Duurzaamheid Richard Kooloos vertelt over de ontwikkeling die duurzame bedrijven doormaken, over de steeds strengere regelgeving voor impactvastlegging en over de noodzaak te kunnen samenwerken met een partner als StartGreen.

Hoe geef jij duurzaamheid vorm bij ABN AMRO?
‘Ik ben ruim 15 jaar in verschillende rollen gefocust op duurzaamheid. Nu ben ik verantwoordelijk voor het duurzaamheidsbeleid van ABN AMRO Bank. Duurzaamheid gaat over onze eigen bedrijfsvoering, maar vooral over de randvoorwaarden die wij in onze kredietverlening stellen aan de bedrijfsvoering van onze klanten. Bijvoorbeeld over hun transitie naar een 1,5-gradenwereld en een circulaire bedrijfsvoering.

Ons beleid is er ook op gericht om een zo groot mogelijke impact te maken met de beleggingen van onze klanten. We kijken hoe wij dat geld en onze invloed kunnen aanwenden voor een economie die minder CO₂ uitstoot, die het probleem van een krimpende biodiversiteit aanpakt, die negatieve sociale impact verkleint en positieve sociale impact vergroot. In essentie hebben we dezelfde missie en ambitie als StartGreen, we hebben alleen een ander instrumentarium.

Hoe is de samenwerking met StartGreen Capital ontstaan?
De samenwerking tussen de bank en StartGreen gaat terug tot de oprichting van StartGreen. De oprichters zagen een grote behoefte aan financiering van duurzaamheidsontwikkeling. Zij brachten de kennis en passie in om die vroege fase ondernemingen te financieren en ze zo een extra impuls te geven. Als bank kun je die impuls niet geven omdat het risicoprofiel van beginnende impactondernemingen niet past bij bankkrediet. Ze zijn simpelweg te jong en daarmee te risicovol.

Wij zijn daarom een rol op afstand gaan spelen en hebben als bank ingelegd in de venture- capitalfondsen van StartGreen waarmee start-ups een impuls kunnen krijgen. Daarnaast hebben we een commissaris geleverd om investeringsbeslissingen te kunnen nemen. Deze StartGreenfondsen zitten nu in de afbouwfase, dus hebben ze nog maar een enkele investering in de portefeuille – voornamelijk om een onderneming naar de volgende fase te brengen. Wanneer StartGreen investeerders zoekt, staan we daar altijd voor open. Samen proberen we de markt te laten groeien. Door kennisdeling of door naar elkaar door te verwijzen.

StartGreen is in de duurzaamheidswereld inmiddels een van de grote namen. Het zijn gedreven ondernemers met veel ervaring op dit werkgebied die bewezen hebben startende ondernemers een slinger te kunnen geven. Dat doen ze met financiële middelen, maar ook met een enorm netwerk op alle niveaus. Van: “Ik weet een goede CFO” tot: “Ik kan je in contact brengen met deze overheidsinstantie en deze potentiële koper”. Soms komt een briljant duurzaam idee met een enorm robuuste business case toch niet van de grond doordat het juiste team of het zakelijke inzicht ontbreekt. Daarom is dat verder helpen zo belangrijk.

Deze langlopende samenwerking heeft zich ook naar binnen toe ontwikkeld: we vinden impact maken met investeringen zó belangrijk, dat we dit niet alleen door derden laten faciliteren, maar zelf ook de handschoen hebben opgepakt. Daarom hebben wij een aantal jaar geleden ons eigen Sustainable Impact Fund opgericht. Dat staat de samenwerking met StartGreen overigens in het geheel niet in de weg. Sterker nog, de bank werkt soms samen met een van de fondsen van StartGreen en ons fonds klopt zo nu en dan aan bij StartGreen als het investeringspartners zoekt.

Wat maakt StartGreen een geschikte partner?
De eisen voor bedrijfsvoering en toezicht zijn de laatste tien jaar enorm veel strenger geworden. Dat maakt het voor ons soms ingewikkeld: als grote kredietverlener komen we steeds strakker in processen en procedures, terwijl je als startende onderneming flexibiliteit en draagkracht nodig hebt. Dat wil je kunnen faciliteren, maar de verschillende snelheden maken het lastig om dat goed op elkaar aan te sluiten. De uitdaging is: Hoe houden we ons aan de regels, maar doen we het toch? Daarom is het fijn dat we een uitvoerder als StartGreen hebben die die flexibiliteit kan bieden. Het ondernemende StartGreen moet ertussen zitten om dat vuur en die wendbaarheid – als het niet linksom kan, dan misschien rechtsom – in de praktijk te kunnen brengen.

Juist omdat de eisen aan alles wat wij doen enorm zijn toegenomen, willen en kunnen we alleen maar samenwerken met partijen die op een hoog professioneel niveau opereren. StartGreen moet dus aan de ene kant voldoen aan onze hoge toezichts- en kwaliteitseisen, maar krijgen met ons vertrouwen in hun kwalitatief hoge werkwijze een waardevol stempel: ‘Goedgekeurd door een grote bank’. Wat ik ervaren heb vanuit het venture-capital-fonds is dat de ondernemingen waarin StartGreen investeert op hun beurt kunnen zeggen: ‘StartGreen en deze grote bank geloven in mij,’ wat positief uitstraalde op potentiële investeerders of kopers.

Waarom participeert de bank in Oneplanetcrowd-projecten?
Sommige impactondernemingen of energieprojecten hebben een gelaagde financieringsoplossing nodig. In dat ecosysteem van partijen die op verschillende manier bijdragen aan het succes van zo’n onderneming heb je ook partijen als Oneplanetcrowd nodig. Wij leveren soms een van die lagen in de vorm van vreemd vermogen. Dat kunnen we doen als het crowdfundingplatform robuust en strak in de governance is. We willen niet dat investeerders pijn lijden en wij worden meegezogen in de negatieve publiciteit wanneer een onderneming mislukt. In mijn ogen is professionaliteit, robuustheid en degelijkheid daarom essentieel om meer gestapelde financieringsoplossingen te kunnen creëren.

Overigens is volgens mij de functie van crowdfunding maar voor een klein deel geld ophalen. Een ander belangrijk deel is community opbouwen en daarmee draagvlak valideren. Crowdfunding geeft een bepaalde legitimatie en gewicht voor een idee. Geld is daarmee het middel maar niet het doel. Ook hier geldt: je moet je vak goed verstaan én de duurzaamheidskant goed begrijpen. Ik vind het daarom een goede ontwikkeling dat de ESCP, de nieuwe Europese regels voor crowdfunding service providers, het kaf van het koren gaat scheiden: kleinere, vage partijen krijgen geen vergunning van de AFM en verdwijnen van het toneel. Dit zorgt voor een betere bescherming van de consument.

Hoe zie jij de ontwikkeling van duurzaamheid?
Een jaar of 10 geleden was duurzaamheid nog een strategische keuze. Daarbij zag ik nog weleens dat het bleef steken bij recycling van koffiebekers en dubbelzijdig printen. Nu is duurzaam totaal niet onderscheidend meer, het is een voorwaarde. Bovendien is die duurzaamheid steeds meer datagedreven. Van een kwalitatieve keus is het dus een kwantitatieve voorwaarde geworden: van tell me naar prove me. Je moet heel veel kunnen rapporteren en meten. Daarmee dringt duurzaamheid steeds verder door in de kern van de bedrijfsvoering. Dat heeft onder andere tot gevolg dat zaken als stikstof- & CO2-uitstoot en overstromingsrisico’s nu veel zwaarder meetellen in investeringsbeslissingen.

De old way of working werkt niet meer. Als je de data niet kan leveren, doe je niet meer mee. Of om het cruijffiaans te formuleren: het telt pas als je het kan tellen. Dat doet iedere partij op zijn eigen manier. Wij hebben besloten om dat samen met een gespecialiseerde partij te doen: het Impact Institute. Ik weet dat StartGreen daarvoor een dedicated Sustainability Lead heeft aangesteld, die toeziet op de correcte en volledige meting en vastlegging van impact in World Favor. Zo zoeken we allemaal onze eigen weg het bos uit.

De EU Taxonomy gaat in alles doorwerken. In eerste instantie wordt dat een verschrikkelijke compliance-ellende, waarmee mogelijk de ziel een beetje uit de duurzaamheid gaat. De spelers die door de valley of death van compliance heenkomen en die ziel kunnen terugbrengen, die gaan de slag winnen. Als het lukt om de ESG-rapportage goed vorm te geven en als je dan ook nog die data kunt inzetten om ondernemers verder te helpen, dan kun je je onderscheiden. Ik ben blij om te zien dat dat vermogen en die kennis aanwezig is bij StartGreen en heb er alle vertrouwen in dat StartGreen hier nóg beter uitkomt.’